Naslov (srp)

Gradski prostor kao okvir svakodnevnog života dece na primeru istraživanja konkretnih urbanih prostora u Novom Sadu : doktorska disertacija

Autor

Radović, Svetlana Đ. 1969-

Doprinosi

Petrović, Mina, 1959-
Vujović, Sreten, 1946-
Tomanović, Smiljka, 1963-

Opis (srp)

Rezime U radu se na nivou konkretnih urbanih prostora različitog koncepta (otvoren/zatvoren tip urbanog bloka) i položaja (centralan/periferan) u Novom Sadu, ali i globalnih trendova, prikazuje odnos gradskog prostora i detinjstva, sa ciljem sagledavanja prostornih mogućnosti za realizaciju dečijih svakodnevnih praksi i načina na koji deca odgovaraju na makrostrukture ugrađene u urbani prostor. Lefevrov koncept proizvodnje prostora usvojen je kao adekvatan konceptualni okvir razumevanja oblikovanja prostorne dimenzije grada kao strukturnog konteksta dečjih svakodnevnih aktivnosti i urbanog iskustva. Razumevanje svakodnevnih praksi detinjstva u skladu sa kojima se prostor oblikuje omogućeno je konceptualizacijom detinjstva kao društvene tvorevine. Usvajanjem ova dva koncepta, prostorni resursi za dečje svakodnevne prakse razmatraju se u kontekstu širih društvenih procesa oblikovanja prostorno-funkcionalne strukture savremenih gradova, operacionalizovanim u praksama urbane politike i strukturnih procesa oblikovanja savremenog detinjstva, pre svega institucionalizacije i familizacije. Rad se bazira na pristupu višestrukog metoda, koji obuhvata analizu postojećih istraživanja, zakonodavne, urbanističke, i druge relevantne dokumentacije, kao i analizu porodičnih karakteristika dece kao značajnog strukturnog konteksta formiranja dečijeg urbanog iskustva. Međutim, orijentacija da se odnos grada i detinjstva sagleda iz perspektive dece odredila je da se centralni deo analize bazira na podacima prikupljenim specifičnom vizuelnom metodom – tehnikom korišćenja fotografija za podsticanje razgovora (Photo-elicitation Interview), pri čemu su za izvođenje razgovora korišćene dečje fotografije urbanog prostora. Rezultati istraživanja upućuju na zaključak da je dečje urbano iskustvo, operacionalizovano kao prostorna pokretljivost, institucionalizacija slobodnog vremena (odnos mesta za decu i dečjih mesta) i prostorna autonomija, ograničeno delovanjem strukturnih činilaca – prostornog i porodičnog konteksta. Ograničenja prostornog konteksta rezultat su praksi urbane politike koja planiranu dečiju upotrebu grada svodi na nivo stambenog naselja i na namenske prostore igre i obrazovanja. Izvan ovih praksi i prostornih resursa za njihovo zadovoljavanje, deca se ne prepoznaju kao značajni i legitimni korisnici grada. Kontekstualne specifičnosti gradova u Srbiji, pa i u Novom Sadu, ispoljavaju se kao tipološka svedenost, malobrojnost i neadekvatnost prostora za decu. Ograničenja porodičnog konteksta deluju preko društvenog sloja porodice deteta koji dobija dodatni značaj u kontekstu proizvodnje društveno segregiranih (homogenih) prostora i privatizacije i komercijalizacije gradskih sadržaja, pa i onih namenjenih deci. Strukturna ograničenja dečjih prostornih praksi dovode do urbanog iskustva svedenog na nivo susedstva, te do smanjene prostorne i socijalne kompetentnosti dece, čime se odlaže proces sazrevanja i odrastanja, ali i ograničava mogućnost društvene integracije. Moć dece da deluju izvan datih struktura, da formiraju svoje prostore reperezentacije – dečja mesta, ograničena je i obuhvata marginalne prostore, prostore koji se nalaze izvan interesovanja odraslih i/ili starije dece, odnosno čije ih korišćenje ne dovodi u konflikt sa njima. Tako, urbani prostor i po pitanju mogućnosti koje pruža deci predstavlja mesto reprodukcije društvenih nejednakosti, a ne inkluzivnu sredinu.

Opis (srp)

Sociologija - Sociologija grada / Sociology - Urban sociology Datum odbrane: 17.4.2015.

Opis (eng)

The thesis at the level of the specific urban spaces of different concepts (open / closed type urban block) and position (central / peripheral) in Novi Sad, as well as global trends, presents the relation between childhood and urban space, aiming to provide an insight to the spatial possibilities for the realization of children's everyday practices and the ways children respond to macrostructures embedded in urban space. Lefebvre's production of space concept is adopted as an adequate conceptual framework for understanding the designing of spatial dimension of the city as the structural context for children's daily activities and the urban experience. The conceptualization of childhood as a social construct has enabled understanding of the everyday practices of childhood according to which the space is shaped. By adopting these two concepts, the spatial resources for children's everyday practices are analyzed in the context of the wider social processes for modern cities spatio-functional structure shaping, which have been operationalized in the urban policy practices and structural formatting processes of modern childhood, primarily institutionalization and familialisation. The thesis is based on the multiple methods approach, which includes an analysis of the existing researches, regulatory, urban planning, and other relevant documentation, as well as the analysis of children’s family characteristics as an important structural context of the formation of children's urban experience. However, the orientation to review the relation between the city and childhood from the children’s perspective has determined the central part of the analysis to be based on the data collected through a specific visual method - Photo-elicitation interview, where children’s photos of urban space are used in the interviewing process. The results of the study suggest that children’s urban experience, operationalized as spatial mobility, institutionalization of free time (places for children and children’s places) and spatial autonomy, is restricted by functioning of structural factors - spatial and family contexts. Limitations of spatial context are the result of the urban policy practices that reduce the planned children’s use of the city space to the level of a housing estate and the spaces for play and education. Beyond the practices and spatial resources necessary to meet them, children are not recognized as important and legitimate users of the city. Contextual specificity of the cities in Serbia are manifested as typological reduction, lack and inadequacy of the space for children. Limitations of the family context act through social class of the child’s family, which gets additional importance in the context of the production of socially segregated (homogeneous) space and the privatization and commercialization of city facilities, including those intended for children. The structural constraints of children's spatial practices lead to the urban experience which is reduced to the level of neighborhood, and consequently reduce spatial and social competences of children, delaying the process of maturing and growing up, and limiting the possibilities for social integration. The power of children to act outside the structures, to form their own spaces of representation- children’s places is limited to the marginal spaces, the spaces adults and / or older children are not interested in, that is, the use of which would not lead to a conflict with them. Thus, urban space also in terms of the opportunities provided to children, represents a place that reproduces social inequality rather than an inclusive environment.

Jezik

srpski

Datum

2014

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 2.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 2.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Sociologija grada

production of space, the institutionalization of childhood, familialisation of childhood, spatial mobility, spatial autonomy, places for children, children's places

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Sociologija grada

proizvodnja prostora, institucionalizacija detinjstva, familizacija detinjstva, prostorna pokretljivost, prostorna autonomija, mesta za decu, dečja mesta