Naslov (srp)

Ocena tehničke efikasnosti primenom modela stohastičke granične proizvodne funkcije u sektoru mlečnog govedarstva u Republici Srbiji

Autor

Novaković, Tihomir, 1991-

Doprinosi

Rikalović, Gojko, 1951-
Stanojević, Jelena, 1978-
Mutavdžić, Beba, 1968-
Stojanović, Žaklina, 1972-
Molnar, Dejan, 1980-

Opis (eng)

The research in this dissertation focuses on registered agricultural holdings specializing inmilk production in the Republic of Serbia. A total of 70 agricultural holdings are analyzedwhile the data was collected from the FADN sample for the period between 2015 and 2019.The research aims to assess the technical efficiency of the analyzed holdings and theninvestigate the influence of different factors on the realized technical efficiency.The technical efficiency of the analyzed holdings is assessed using the stochastic frontieranalysis. The term technical efficiency refers to the ability of the decision-maker on anagricultural holding to maximize its output with a certain extent of the engaged input. Themodel’s functional form is based on the modified Cobb-Douglas production function. The totalrealized value of agricultural production is used as the dependent variable in the productionfunction model, representing the realized output of the analyzed holdings. On the other hand,the variables related to the amount of work put in, capital, production costs, and usedagricultural land are used as independent variables in the production function model. Inaddition, a variable concerning the observation period is also used to assess the possiblepresence of technical progress.In the first stage of the research, the technical efficiency of the analyzed holdings is assessedby the application of the stochastic frontier analysis, based on the Cobb-Douglas productionfunction. Six different classes of the stochastic frontier analysis model are assessed. Theseclasses differ from each other, depending on the applied assessment methodology. Oneadvantage of the stochastic frontier analysis model over deterministic models includes thepresence of the composite error which makes it possible to analyze the influence of additionalfactors on the previously assessed technical efficiency.The second stage of the research focuses on the influence of explanatory variables related tothe characteristics of the decision-maker on a holding, the characteristics of agriculturalholdings, economic measures of the agricultural policy, and natural conditions. Differentfactors influencing the achieved technical efficiency of the analyzed holdings are identified bymeans of a previously conducted analysis of empirical research on the technical efficiency ofthe agricultural holdings specialized in dairy farming. According to the additional influencingfactors, eight working hypotheses are formulated and examined in the rest of the research.Despite the prediction that the assessment of different classes of the model will give differentassessments of technical efficiency, certain regularities concerning the statistical significanceof the analyzed variables are determined regardless of the assessed model class. The firststage of the research defines a statistically significant influence of capital and total productioncosts on the realized production value.Furthermore, a positive productivity change is determined in the analyzed five-year period.On the other hand, it is learned that the amount of work put in and used agricultural land donot have any statistically significant influence on the realized production value. In otherwords, the conclusion is that additional investment in equipment, agricultural mechanization,foundation stocks, and higher-quality inputs in the production process should bring betterproduction results in the dairy farming sector. It is also concluded that work and land are notrestricting factors regarding the realized production value.

Opis (srp)

Predmet istraživanja u ovoj disertaciji predstavljaju registrovana poljoprivredna gazdinstvaspecijalizovana za proizvodnju mleka u Republici Srbiji. Analizirano je ukupno 70poljoprivrednih gazdinstava, a podaci su preuzeti iz FADN uzorka za period od 2015. do 2019.godine. S druge strane, cilj istraživanja je najpre oceniti tehničku efikasnost posmatranihgazdinstava, a zatim i ispitati uticaj različitih faktora na ostvarenu tehničku efikasnost.Tehnička efikasnost analiziranih gazdinstava je ocenjena primenom modela stohastičkegranične proizvodne funkcije, gde se pod pojom tehničke efikasnosti podrazumevasposobnost donosioca odluka na gazdinstvu da ostvare maksimalni autput uz određeni nivoangažovanog inputa. Funkcionalna forma modela se zasniva na modifikovanoj Cobb-Douglasovojproizvodnoj funkciji. Kao zavisno promenljiva u modelu proizvodne funkcije kojapredstavlja ostvareni autput posmatranih gazdinstava, korišćena je ukupno ostvarenavrednost poljoprivredne proizvodnje. S druge strane, kao nezavisno promenljive u modeluproizvodne funkcije korišćene su varijable koje se odnose na angažovani rad, kapital, ukupnetroškove proizvodnje i korišćeno poljoprivredno zemljište. Pored navedenog, u cilju oceneeventualnog prisustva tehničkog progresa korišćena je i varijabla koja se odnosi na godineposmatranja.U prvoj fazi istraživanja, primenom modela stohastičkih graničnih proizvodnih funkcija,oslanjajući se na modifikovanu Cobb-Douglas-ovu proizvodnu funkciju, izvršena je ocenatehničke efikasnosti posmatranih gazdinstava. Ocenjeno je ukupno šest različitih klasa modelastohastičkih graničnih proizvodnih funkcija, koje se međusobno razlikuju u skladu saprimenjenom metodologijom ocene. Generalno posmatrano, prednost modela stohastičkihgraničnih proizvodnih funkcija u odnosu na determinističke modele, ogleda se kroz prisustvokompozitne slučajne greške modela na osnovu koje je moguće ispitati uticaj dodatnih faktorana prethodno ocenjenu tehničku efikasnost.U skladu sa prethodno navedenim, u drugoj fazi istraživanja ispitan je uticaj dodatnihobjašnjavajućih promenljivih koje se odnose na: karakteristike donosioca odluka nagazdinstvu, karakteristike poljoprivrednih gazdinstava, ekonomske mere agrarne politike iprirodne uslove. Različiti faktori od uticaja na ostvarenu tehničku efikasnost posmatranihgazdinstava identifikovani su na osnovu prethodno sprovedene analize empirijskihistraživanja u vezi sa tehničkom efikasnošću poljoprivrednih gazdinstava specijalizovanih zamlečno govedarstvo. U skladu sa dodatnim faktorima od uticaja formulisano je osam radnihhipoteza koje su u nastavku istraživanja proverene.Iako je za očekivati bilo da se ocenom različitih klasa modela dobiju razlilčite ocene tehničkeefikasnosti, utvrđene su izvesene pravilnosti po pitanju statističke značajnosti posmatranihvarijabli bez obzira na ocenjenu klasu modela. U prvoj fazi istraživanja, ustanovljen jestatistički značajan uticaj kapitala i ukupnih troškova proizvodnje na ostvarenu vrednostproizvodnje.Takođe, utvrđena je i pozitvna promena produktivnosti za posmatrani petogodišnji period. Sdruge strane, ustanovljeno je da angažovani rad i korišćeno poljoprivredno zemljište nemajustatistički značajan uticaj na ostvarenu vrednost proizvodnje. Drugim rečima, ustanovljeno jeda se dodatnim ulaganjem u opremu, objekte, mehanizaciju, osnovno stado i nabavkomkvalitetnijih inputa u proizvodnom procesu može očekivati i bolji proizvodni rezultat usektoru mlečnog govedarstva. Dodatno, ustanovljeno je da rad i zemljište nisu ograničavajućifaktori kada je reč o ostvarenoj vrednosti proizvodnje.

Opis (srp)

Društvene nauke / Ekonomska politika i razvojSocial sciences / economic policy and development Datum odbrane: 09.06.2023.

Jezik

srpski

Datum

2023

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Srbija

tehnička efikasnost, poljoprivredna gazdinstva, mlečno govedarstvo, stohastička granična proizvodna funkcija.

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Srbija

technical efficiency, agricultural holdings, dairy farming, stochastic frontier analysis.