Naslov (srp)

Distribucija teških metala u zemljištima riparijalne zone reke Save : doktorska disertacija

Autor

Marković, Milica, 1990-

Doprinosi

Zuliani, Tea, 1962-
Ristić, Ratko, 1961-
Knežević, Milan, 1953-
Belanović-Simić, Snežana, 1971-
Pavlović, Pavle, 1955-
Mitrović, Miroslava

Opis (eng)

The riparian zones of the River Sava are continuously exposed to anthropogenic pressures andcontamination by various pollutants. Therefore, research in this doctoral thesis focussed on studyingsediment and soil from the river’s source to its confluence with the Danube during a period of highwater levels (2014) and low water levels (2015). It aimed to determine the physical and chemicalcharacteristics of the sediment and soil; to establish heavy metal and metalloid contamination levels(Ag, Al, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Mo, Ni, Pb, Se, Sr, Tl, Zn) with a focus on prioritypollutants (As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb and Zn); to determine the elements’ background levels; toinvestigate their origin, content, distribution, mobility, bioavailability and interdependence in thesoil-sediment system; and to define the ecological risk in the study area.The total content of most of the analysed elements in both soil and sediment increased from thesource towards the confluence due to transport and deposition in the lower course of the river and tochanges in redox conditions, which increased their solubility. Flooding was a dominant factor,which, together with soil texture, pH and humus content, affected the bioavailability, distributionand binding forms of heavy metals and metalloids in the fraction profile. The origin of heavy metalsin soil and sediment in the upper course was most impacted by the geological substrate and, to somedegree, by anthropogenic activity, while anthropogenic activities were the predominant influence onorigin in the lower course. On the basis of the heavy metal and metalloid content in soil andsediment, and also the analysis of the total ecological risk (RI) and of potential ‘hot spots’, it wasconcluded that localities in the lower course of the River Sava are most at risk and under thegreatest anthropogenic pressure.

Opis (srp)

Imajući u vidu da su riparijalne zone reke Save često izložene antropogenim pritiscima ikontaminaciji različitim polutantima, istraživanja u ovoj doktorskoj disertaciji bila su usmerena naproučavanje sedimenta/nanosa i zemljišta od izvora do ušća, u periodu visokog (2014. god.) iniskog (2015. god.) vodostaja, njihovih fizičkih i hemijskih karakteristika; stepena zagađenja teškimmetalima i metaloidima (Ag, Al, As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Mo, Ni, Pb, Se, Sr, Tl, Zn) safokusom na prioritetne polutante (As, Cd, Cr, Cu, Ni, Pb i Zn); određivanje njihovih „background“vrednosti; ispitivanje njihovog porekla, sadržaja, distribucije, mobilnosti, biodostupnosti imeđuzavisnosti u sistemu zemljište–sediment/nanos; i definisanja stepena ekološkog rizika poživotnu sredinu na istraživanom prostoru.Ukupan sadržaj većine analiziranih elemenata u zemljištu i sedimentu/nanosu se povećavao odizvora ka ušću kao rezultat transporta i deponovanja na donjem delu toka i promena u oksido-redukcionim uslovima koji su povećavali njihovu rastvorljivost. Visok vodostaj (poplava) je biodominantan faktor koji je zajedno sa teksturom zemljišta, pH i sadržajem humusa uticao nabiodostupnost, raspodelu i način vezivanja teških metala i metaloida u frakcionom profilu. Naporeklo teških metala u zemljištu i sedimentu u gornjem delu toka najveći uticaj je imala geološkapodloga i jednim delom antropogene aktivnosti, dok su na poreklo teških metala u donjem delu tokaimale presudan uticaj antropogene aktivnosti. Na osnovu sadržaja teških metala i metaloida uzemljištu i sedimentu, kao i na osnovu analize ukupnog ekološkog rizika (RI), i analize potencijalnoopasnih zona („hot spots“), zaključeno je da su lokaliteti donjeg dela toka reke Save najugroženiji ipod najvećim antropogenim pritiskom.

Opis (srp)

Biotehnika - Erozija i konzervacija zemljišta i voda / Biotechnical Sciences - Erosion and soil and water conservation Datum odbrane: 04.02.2022.

Jezik

srpski

Datum

2021

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Zagađenje tla

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Pedologija. Nauka o zemljištu

River Sava, riparian zone, soil, sediment, heavy metals and metalloids, background, origin of heavy metals and metalloids, fraction profile of heavy metals and metalloids, pollution indices, ecological risk

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Zagađenje tla

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Pedologija. Nauka o zemljištu

reka Sava, riparijalna zona, zemljište, sediment, teški metali i metaloidi, background, poreklo teških metala i metaloida, frakcioni profil teških metala i metaloida, indeksi zagađenja, ekološki rizik