Naslov (srp)

Arsenopirit iz rudnih ležišta Šumadijsko-kopaoničke oblasti: paregeneza, sastav i produkti oksidacije : doktorska disertacija

Autor

Jelić, Ivana, 1981-

Doprinosi

Stojanović, Jovica, 1974-
Pačevski, Aleksandar, 1977-
Kremenović, Aleksandar, 1967-

Opis (eng)

Arsenopyrite, FeAsS is often present in the polymetallic deposits in the Šumadija-Kopaonikzone. It is one of the sulphides that concentrate gold to the greatest extent. It is undesirable inthese ores because its oxidation in tailings can lead to the release of arsenic. Within theframework of this thesis, arsenopyrites from different stages and mineralization types of depositsof Šumadija-Kopaonik zone (Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica - Drenjak and Rujak, Golijskareka and Jurija) were systematically examined. Samples of arsenopyrite were examined bypolarized-light microscopy in reflected light, SEM-EDS, XRPD methods. All investigatedarsenopyrites are monoclinic and crystallize in space group P21/c. Arsenic contents in the rangeof 32.2 to 34.3 at. % As were obtained based on determined unit cell parameters and values ofd131. It was established that there are numerous limiting factors for the use of arsenopyrite as ageothermometer. Of the chemical impurities, arsenopyrite most often contains Co, Ni andSb. The presence of native gold in arsenopyrite was determined only in the sulfide occurrences ofDrenjak. Gold occurs mainly in the form of grains up to 20 μm in size, both in arsenopyrite andin scorodite. Gold in arsenopyrite fills microcracks and pores, where it is often associated withbismuthinite and native bismuth. It was concluded that the gold was deposited after thecrystallization of arsenopyrite, together with Bi minerals, and that the Au-Bi-(As) correlation canbe important for understanding the migration and concentration of gold within the magmatic-volcanic complexes of the Šumadija-Kopaonik zone. The presence of gold nanoparticles in theseminerals was determined by TEM. Scorodite and pharmacosiderite are the most commonalteration products of arsenopyrite.

Opis (srp)

Arsenopirit, FeAsS je čest pratilac polimetaličnih orudnjenja Šumadijsko-kopaoničke oblasti.Jedan je od sulfida koji u najvećoj meri koncentriše zlato. Nepoželjan je u rudama jer njegovomoksidacijom na jalovištima može doći do oslobađanja arsena koji spada u elemente toksične zaživotnu sredinu. U okviru ovog doktorata sistematski su ispitivani arsenopiriti iz različitihstadijuma i tipova orudnjenja rudnih ležišta i mineralizacija Šumadijsko-kopaoničke oblasti(Rudnik, Sastavci, Trepča, Gokčanica – Drenjak i Rujak, Golijska reka i Jurija). Uzorciarsenopirita ispitivani su polarizacionom mikroskopijom u odbijenoj svetlosti, SEM-EDS iXRPD metodom. Utvrđeno je da svi ispitivani arsenopiriti kristališu monoklinično u prostornojgrupi P21/c. Sadržaji arsena u opsegu od 32.2 do 34.3 at.% As dobijeni su na osnovu određenihparametra jedinične ćelije i vrednosti d131 međupljosnog rastojanja. Ustanovljeno je da postojebrojni ograničavajući faktori za primenu arsenopirita kao geotermometra. Od hemijskih primesaarsenopirit najčešće sadrži Co, Ni i Sb. Samorodno zlato prisutno je jedino u sulfidnim pojavamaDrenjaka. Zlato se javlja uglavnom u vidu zrna veličine do 20 μm u arsenopiritu i u skoroditu.Zlato u arsenopiritu zapunjava mikropukotine i pore, u kojima često asocira sa bizmutinitom isamorodnim bizmutom. Zaključak je da je zlato deponovano nakon kristalizacije arsenopirita,zajedno sa Bi mineralima, i da Au-Bi-(As) korelacija može biti od značaja za razumevanjemigracije i koncentrisanje zlata u okviru magmatsko-vulkanskih kompleksa Šumadijsko-kopaoničke oblasti. TEM metodom utvrđeno je i prisustvo nanočestica zlata u ovim mineralima.Skorodit i farmakosiderit su najčešći produkti alteracije arsenopirita.

Opis (srp)

Geo-nauke - Fundamentalna i пrimenjena mineralogija / Geosciences- Fundamental and Applied Mineralogy Datum odbrane: 20.09.2023.

Jezik

srpski

Datum

2023

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Kristalografija. Mineralogija

arsenopyrite, gold, scorodite, Šumadija-Kopaonik zone, paragenesis, zoning

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Kristalografija. Mineralogija

arsenopirit, zlato, skorodit, Šumadijsko-kopaonička oblast, parageneza, zonarnost