Naslov (srp)

Adaptabilnost i fitoremedijacioni potencijal vrste Phragmites australis (Poaceae) sa odlagališta jalovine rudnika metala : doktorska disertacija

Autor

Kovačević, Milijana, 1992-

Doprinosi

Andrejić, Gordana, 1988-
Jakovljević, Ksenija, 1978-
Jovanović, Živko, 1983-
Rakić, Tamara, 1973-

Opis (eng)

The tailings resulting from ore processing contain high concentrations of potentially toxicelements (PTEs) that can easily enter unpolluted ecosystems through water or wind erosionand later through the food chain to higher trophic levels, where they have numerous negativeeffects on all organisms. Phragmites australis is a wetland species that occurs spontaneouslyin the shallow waters of mine/flotation tailings and is an excellent candidate for investigationof its phytoremediation potential and the mechanisms that allow it to survive under extremeedaphic conditions. Analysis of the chemical properties of the plant material showed a highlevel of metal accumulation in the plant roots, and histochemical localization confirmed theimmobilization of metals in the plant cell wall/vacuole, which is one of the tolerancemechanisms to elevated concentrations of PTE. The biochemical response analysis showedthe strong effects of elevated metal concentrations on the antioxidant system of plants. Atvery high metal concentrations in plant roots, enzyme activities are usually inhibited, whereaslower metal concentrations, e.g. in leaves, often lead to increased enzyme activities. Highconcentrations PTE also lead to a decrease in overall antioxidant capacity as well as increasedlevels of lipid peroxidation of membranes, suggesting that plant defense mechanisms areinsufficient to fully neutralize toxic effects. Nevertheless, P. australis showed high potential forphytostabilization of metal-rich substrates and possibly for rhizofiltration of miningwastewater.

Opis (srp)

Jalovina koja nastaje tokom procesa obrade rude sadrži visoke koncentracije potencijalnotoksičnih elemenata (PTE) koji lako mogu dospeti u nezagađene ekosisteme erozijom vodomili vetrom, a kasnije i putem lanaca ishrane na više trofičke nivoe gde ispoljavaju brojnenegativne efekte na sve organizme. Phragmites australis je vrsta koja se spontano javlja uplitkim vodama rudničkih/flotacionih odlagališta jalovine i odličan je kandidat za ispitivanjefitoremedijacionog potencijala kao i mehanizama koji joj omogućavaju opstanak uekstremnim edafskim uslovima. Analizom hemijskih osobina biljaka sa odlagališta jalovinepokazan je visok stepen akumulacije metala na nivou korena, a histohemijskom lokalizacijomje potvđena imobilizacija metala u ćelijskom zidu/vakuoli biljnih ćelija, što je jedan odmehanizama tolerancije povišenih koncentracija PTE u biljkama. Analiza biohemijskogodgovora pokazala je da povišene koncentracije PTE imaju snažan uticaj na antioksidativnisistem biljaka. Pri veoma visokim koncentracijama metala u korenu biljaka najčešće dolazi doinhibicije aktivnosti enzima, dok niže koncentracije metala, kao one u listovima, mogu uticatina porast aktivnosti enzima. Osim inhibicije aktivnosti enzima, veoma visoke koncentracijemetala dovode i do pada ukupnog antioksidativnog kapaciteta, kao i do povećanog stepenalipidne peroksidacije membrana, što ukazuje na to da mehanizmi odbrane biljaka nisudovoljni na potpuno neutrališu njihove toksične efekte. Ipak, P. australis je pokazala visokpotencijal za fitostabilizaciju podloga bogatih metalima, a potencijalno i za rizofiltracijuotpadnih voda poreklom iz rudnika.

Opis (srp)

Biologija - Ekologija, biogeografija i zaštita životne sredine / Biology - Ecology, biogeography and environmental protection Datum odbrane: 27.07.2023.

Jezik

srpski

Datum

2023

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Ekološke nauke. Zaštita prirodnih resursa

Phragmites australis, potencijalno toksični elementi, antioksidativni enzimi, fitostabilizacija, odlagališta jalovine rudnika

504.5:582.374.5(043.3)

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Ekološke nauke. Zaštita prirodnih resursa

Phragmites australis, potentially toxic elements, antioxidant enyzmes, phytostabilization, mine tailings