Naslov (srp)

Ekofiziološki odgovor mahovina Atrichum undulatum (Hedw.) P. Beauv. i Hypnum cupressiforme Hedw. na stres izazvan metalima u uslovima in vitro : doktorska disertacija

Autor

Stanković, Jelena, 1988-

Doprinosi

Pećinar, Ilinka, 1978-
Sabovljević, Aneta, 1976-
Sabovljević, Marko, 1974-
Jakovljević, Ksenija, 1978-
Vujičić, Milorad, 1984-

Opis (srp)

Mahovine predstavljaju organizme sa višedecenijskom primenom u monitoringu zagađenjavazdušne i vodene sredine met alima. Uprkos ovome, jako mali broj istraživanja bavio sesposobnošću mahovina da usvajaju metale iz podloge na kojoj rastu i efektima povišenihkoncentracija metala u podlozi na rastenje i razviće ovih biljaka.U ovom istraživanju, kod d ve vrste mahovina različitih formi rasta, akrokarpne vrsteAtrichum undulatum i pleurokarpne vrste Hypnum cupressiforme , testirana je sposobnost usvajanja itranslokacije cinka, bakra ili kadmijuma u gametoforima gajenim na podlogama sa dodatkomrazličitih koncentracija (0 , 200, 700 µM) acetatnih soli ovih metala. Osim toga, ispitan je i efekatrazličite dužine stresa (kratkotrajni i dugotrajni) metalima na morfogenetske, fiziološke ibiohemijske parametre dve vrste mahovina. Istraživanje je vršeno u akseničnim in vitrolab oratorijskim uslovimaObe vrste mahovina imaju sposobnost usvajanja metala iz podloge i translokacije dužlongitudinalne ose izdanka, ali efikasnost ovih procesa zavisi od vrste metala i vrste mahovine.Obrasci akumulacije metala razlikuju se u apikalnim i bazalnim delovima gametofora, specifični suza vrstu mahovine i vrstu metala ali zavise i od primenjenih koncentracija metala u hranljivimpodlogama. Kombinovano dejstvo faktora značajno je uticalo na vrednosti različit ih paramet a r aodgovora mahovina na stres izazvan metalima.Rezultati ovog istraživanja ukazuju da dve ispitivane vrste mahovina imaju drugačijestrategije alokacije resursa prilikom odgovora na povećane koncentracije metala u podlozi H.cupressiforme dominanto ulaže u produkciju novih izdanaka, dok A. undulatum energiju primarnokoristi za sintezu i aktivnost komponenti antioksidativne zaštite.

Opis (srp)

Biologija - Fiziologija biljaka / Biology - Plant physiology Datum odbrane: 06.06.2022.

Opis (eng)

Mosses are long established biomonitors of air and water trace metal pollution. There is alack of knowledge about the relations of these plants with the metals from the substratum.Here, two growth form mosses, acrocarpous Atrichum undulatum and pleurocarpousHypnum cupressiforme w ere tested regarding their competence to accumulate and translocatemetals from the substratum to the upper parts of the gametophores. Plants were grown on solidmedia supplie d with different concentrations ( 200, 700 µM) of zinc copper or cadmium acetateand the effects of these factors and different exposure times on morphogenetic, physiological andbiochemical parameters were also investigated. The study was conducted i n the controlled axeniclaboratory conditions.Both moss species absorb metals and translocate them along the longitudinal stem axis, butthe efficiencies of these processes are dependent on the moss and the metal species. The pattern ofindividual metal distribution is different in apical and basal parts of the gametophores and specificto moss species, metal, and is also affected by the applied concentration of the acetate salts.Significant interaction effects of factors on investigated parameters of m oss response to metal stressare detected.The results indicate that the two moss species use different strategies regarding energyallocation in response to elevated metal concentrations in the substrate. H. cupressiformepredominantly invests energy in the production of new shoots, while in A. undulatum, the energy isdirected mainly into the synthesis and activation of various components of antioxidative protection.

Jezik

srpski

Datum

2022

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Fiziologija biljaka

cink, bakar, kadmijum, interakcije faktora, mape distribucije elemenata, Atrichum undulatum, Hypnum cupressiforme

581.1:582.323/.329(043.3)

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Fiziologija biljaka

zinc, copper, cadmium, interaction effects, element distribution maps, Atr ichum undulatum, Hypnum cupressiforme