Naslov (srp)

Taksonomska diferencijacija, diverzitet i distribucija vrsta podreda Erpobdelliformes (Annelida; Hirudinea) područja zapadnog Balkana : doktorska disertacija

Autor

Marinković, Nikola, 1985-, 23971687

Doprinosi

Nikolić, Vera, 1964-, 12667751
Raković, Maja, 1980- 23960679
Pešić, Vladimir, 1973-, 7879015
Nikolić, Vera, 1964-, 12667751
Raković, Maja, 1980- 23960679

Opis (srp)

Balkansko poluostrvo je značajan centar biodiverziteta u kome pijavice imaju značajan udeo. Taksoni koji su svrstani u podred Erpobdelliformes su brojni sa velikim udelom endemičnih predstavnika. Rodovi sa najvećim diverzitetom vrsta su Erpobdella, Dina i Trocheta. Savremene molekularno genetičke analize su pokazale da rodovi Dina i Trocheta ne predstavljaju monofiletske grupe. Ciljevi ove studije su bili stvaranje pregleda faune erpobdelida zapadnog Balkana, provera pouzdanosti taksonomskih karaktera molekularnim metodama, utvrđivanje filogenetskih odnosa, utvrđivanje ekoloških preferenci vrsta i provera njihove upotrebljivosti u biomonitoringu. Istraživanje je obuhvatilo područje od Save i Dunava na severu do Prespanskog i Dojranskog jezera na jugu. Identifikacija je vršena na osnovu segmentacije telesnih članaka, položaja gonopora, građe genitalnog atrijuma i testisa. Potvrda pouzdanosti identifikacije taksona vršena je na molekularnom nivou, analizom COI gena. Tokom istraživanja zabeleženo je prisustvo devet vrsta iz podreda Erpobdelliformes, a vrsta Dina lineata (Müller, 1774) je zastupljena sa tri podvrste (D. lineata lineata (Müller, 1774), D. lineata dinarica Sket, 1968 i Dina lineata montana Sket, 1968). Najčešći taksoni tokom studije su D. lineata dinarica, Erpobdella octoculata (L. 1758) i E. vinlensis (Liskewitz, 1925), koji pokazuju jasno razlikovanje u ekološkim preferencama. Pored autohtonih predstavnika zabeležena je invazivna vrsta Barbronia weberi (R. Blanchard, 1897) (fam. Salifidae). Stablo dobijeno filogenetskim analizama pokazuje jasno izdvojene grane koje odgovaraju identifikovanim taksonima. Fauna podreda Erpobdelliformes je bogata. Tri taksona odlikuje široko geografsko rasprostranjenje i velika frekventnost, dok su ostali taksoni ograničeni na uska područja koja nastanjuju. Hidromorfološke odlike i pozicija vodnog tela imaju najveći uticaj na distribuciju vrsta. Najčešće beleženi taksoni mogu se koristiti kao dobar prediktor tipa vodnog tela i kao pouzdan bioindikator kvaliteta vode. Tradicionalna podela u okviru familije Erpobdellidae je kod Balkanskih predstavnika pouzdana. Dina lineata dinarica je filogenteski i morfološki diferenciran takson u odnosu na druge u okviru D. lineata i trebalo bi se tretirati kao zasebna vrsta D. dinarica.

Opis (srp)

Biologija - Morfologija, sistematika i filogenija životinja / biology- morphology, systematics and phylogeny of animals Datum odbrane: 07.07.2020.

Jezik

srpski

Datum

2020

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 2.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 2.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Zoološka sistematika

Erpobdelliformes, Hirudinea, Pijavice, Diverzitet, Balkansko poluostrvo, Taksonomija, Filogenija, Hidroekologija, Endemizam, Alohtone vrste

595.143(497-15)(043.3)

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Zoološka sistematika

Erpobdelliformes, Hirudinea, leeches, biodiversity, Balkan Peninsula, taxonomy, phylogeny, hydrogeology, endemism, alien species