Naslov (eng)

Mesolithic-neolithic transition in Iron Gates (Serbia): human activities from use-wear perspective : doctoral dissertation

Autor

Petrović, Anđa, 1992-

Doprinosi

Lemorini, Cristina, 1963-
Fontana, Federica, 1970-
Vuković, Jasna
Conati Barbaro, Cecilia
Mihailović, Dušan, 1962-
Tripković, Boban, 1972-
Cristiani, Emanuela, 1965-

Opis (srp)

Затворена еко-ниша, попут Ђердапа у североисточној Србији, омогућила је стручњацима да истраже почетак седентарног начина живота захваљујући богатом археолошком запису људског насељавања током касног глацијала и раног холоцена. Након низа објављених студија и анализа, од праисторијске исхране, сахрањивања до архитектуре, ово истраживање има за циљ да представи најновије резултате функционалних анализа и анализа огранских остатака на артефактима од окресаног камена са истакнутих насеља као што су Лепенски Вир, Падина и Власац, са фокусом на прелаз из периода мезолита у неолит. Функционалне анализе извршене су применом малих и великих увећања у комбинацији са ФТИР и СЕМ-ЕДКС анализама.Ова студија је спроведена уз помоћ посебно оформљене референтне колекције креиране за потребе истраживања. Добијени резултати су интерпретирани на основу хипотеза усмерених на свакодневне активности праисторијских заједница, са освртом на дугорочне аспекте, попут промена у економији и праћење иновација у навикама унутар региона. Анализирани су артефакти од окресаног камена који су пронађени у кућама, јамама, огњиштима и са отворених простора. На основу резултата издвојене су неке од главних активности, попут прераде коже, кости, рога, рибе и биљних ресурса. Примећен је већи број комплекснијих радњи, као што је обрада омекшаних рогова или штављење коже, које ово већ специфично подручје чини сложенијим у погледу свакодневице у односу на претходна сазнања.Добијени подаци истичу у први план активности напредних ловаца сакупљача и рибара, и првих група пољопривредника. Поред тога, резултати су посматрани кроз призму просторне анализе који су указали на посебну динамику процеса и ужу специјализацију праисторијских насеља у касном мезолиту и раном неолиту у региону Гвоздених врата.

Opis (srp)

Archaeology - Prehistoric Archaeology / Археологија - Праисторијска археологија / Archeologia Preistorica Datum odbrane: 29.09.2021.

Opis (ita)

Un'eco-nicchia chiusa come la regione delle Porte di Ferro nella Serbia nordorientale ha consentito agli specialisti di esplorare la transizione alla vita sedentaria, con un record atipico di occupazione umana durante il tardo glaciale e l'inizio dell'olocene. A seguito di una serie di studi e analisi pubblicati, che variano dalla dieta preistorica all'architettura, questa ricerca mira a presentare i risultati più recenti dell'analisi delle trace d'uso e dei residui eseguita sugli assemblaggi in pietra scheggiata di Lepenski Vir, Padina e Vlasac, con un focus più ampio sul passaggio dal Mesolitico al Neolitico. L'applicazione dell'analisi delle tracce d’uso è stata eseguita utilizzando un approccio sia a basso che ad alto ingrandimento, in combinazione con analisi FTIR e SEM-EDX.Inoltre, questo studio è istituito e rafforzato con una collezione di confronto realizzata appositamente per gli scopi della ricerca. I risultati ottenuti sono stati interpretati sulla base delle ipotesi focalizzate sulla routine quotidiana, ma affrontando anche alcuni aspetti a lungo termine, come i cambiamenti nell'economia e seguendo le differenze e le innovazioni nelle abitudini tra le comunità all'interno della regione. Sono stati analizzati i manufatti in pietra scheggiata, provenienti da case, fosse, aree focolari e spazi all'aperto. Sulla base dei risultati, vengono individuate alcune delle principali attività che hanno preso parte alle Porte di Ferro, come la lavorazione di pelle, osso, corno, pesce e risorse vegetali. Si è notato un numero maggiore di attività complesse/composite, come l'ammorbidimento delle corna o la concia delle pelli, che rendono più peculiare questa zona già specifica.I dati ottenuti evidenziano le attività dei cacciatori-raccoglitori avanzati e dei pescatori e dei primi gruppi di agricoltori. Inoltre, osservati attraverso l'analisi spaziale, i risultati hanno rivelato le dinamiche e i processi nel tardo Mesolitico e nel primo Neolitico nelle Porte di Ferro, ma hanno anche posto molte domande sulla specializzazione degli insediamenti preistorici sul Danubio., Un'eco-nicchia chiusa come la regione delle Porte di Ferro nella Serbia nordorientale ha consentito agli specialisti di esplorare la transizione alla vita sedentaria, con un record atipico di occupazione umana durante il tardo glaciale e l'inizio dell'olocene. A seguito di una serie di studi e analisi pubblicati, che variano dalla dieta preistorica all'architettura, questa ricerca mira a presentare i risultati più recenti dell'analisi delle trace d'uso e dei residui eseguita sugli assemblaggi in pietra scheggiata di Lepenski Vir, Padina e Vlasac, con un focus più ampio sul passaggio dal Mesolitico al Neolitico. L'applicazione dell'analisi delle tracce d’uso è stata eseguita utilizzando un approccio sia a basso che ad alto ingrandimento, in combinazione con analisi FTIR e SEM-EDX.Inoltre, questo studio è istituito e rafforzato con una collezione di confronto realizzata appositamente per gli scopi della ricerca. I risultati ottenuti sono stati interpretati sulla base delle ipotesi focalizzate sulla routine quotidiana, ma affrontando anche alcuni aspetti a lungo termine, come i cambiamenti nell'economia e seguendo le differenze e le innovazioni nelle abitudini tra le comunità all'interno della regione. Sono stati analizzati i manufatti in pietra scheggiata, provenienti da case, fosse, aree focolari e spazi all'aperto. Sulla base dei risultati, vengono individuate alcune delle principali attività che hanno preso parte alle Porte di Ferro, come la lavorazione di pelle, osso, corno, pesce e risorse vegetali. Si è notato un numero maggiore di attività complesse/composite, come l'ammorbidimento delle corna o la concia delle pelli, che rendono più peculiare questa zona già specifica.I dati ottenuti evidenziano le attività dei cacciatori-raccoglitori avanzati e dei pescatori e dei primi gruppi di agricoltori. Inoltre, osservati attraverso l'analisi spaziale, i risultati hanno rivelato le dinamiche e i processi nel tardo Mesolitico e nel primo Neolitico nelle Porte di Ferro, ma hanno anche posto molte domande sulla specializzazione degli insediamenti preistorici sul Danubio.

Opis (eng)

A closed eco-niche as the Iron Gates region in Northeastern Serbia has enabled specialists to explore the transition to sedentary life, with an atypical record of human occupation during the Late Glacial and Early Holocene. Following a series of published studies and analysis, varying from prehistoric diet to architecture, this research aims to present the newest results of the use-wear and residue analysis performed on the chipped stone assemblages from Lepenski Vir, Padina and Vlasac, with a broader focus on the transition from Mesolithic to Neolithic period. Applying the use-wear analysis was done by using both low and high-power approach, in combination with FTIR and SEM-EDX analyses.Further, this study is established and enforced with a reference collection made specifically for the purposes of the research. The gained results were interpreted based on the hypotheses focused on the daily routine, but also addressing some long-term aspects, like changes in the economy and following the difference and innovations in the habits between the communities inside the region. The chipped stone artefacts, originating from buildings, pits, hearth areas, and open-air spaces, were analysed. Based on the results, some of the main activities that took part in the Iron Gates are singled out, as processing hide, bone, antler, fish and vegetable-based resources. A higher number of complex activities, as softening antler or hide tanning, were noted which make this already specific area more peculiar.The obtained data highlights the activities of the advanced hunter-gatherers and fishermen, and first farmer groups. Additionally, observed through the spatial analysis, the results revealed the dynamics and processes in the Late Mesolithic and Early Neolithic period in the Iron Gates, but also posed many questions regarding the specialization of the prehistoric settlements on the Danube.

Jezik

srpski

Datum

2021

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Arheološka nalazišta i ostaci preistorijskog doba

use-wear analysis, residue analysis, chipped stone tools, experimental archaeology, Mesolithic, Neolithic, Transitional period, Iron Gates, Lepenski Vir, Padina, Vlasac

analisi delle trace d'uso, analisi dei residui, strumenti in pietra scheggiata, archeologia sperimentale, Mesolitico, Neolitico, Periodo di transizione, Porte di Ferro, Lepenski Vir, Padina, Vlasac

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Arheološka nalazišta i ostaci preistorijskog doba

функционалне анализе, анализе органских остатака, артефакти од окресаног камена, експериментална археологија, мезолит, неолит, транзициони период, Ђердап, Лепенски Вир, Падина, Власац