Naslov (srp)

Komparativna analiza procesa, sistema i regulativa u izradi i primeni matičnih ćelija i drugih ćelijskih terapija : doktorska disertacija

Autor

Knežević-Ilić, Dragica, 1968-

Doprinosi

Savić, Snežana, 1971-
Tasić, Ljiljana, 1954-
Balint, Bela, 1952-

Opis (eng)

Cellular therapies, cell and tissue-based therapies incl. tissue engineering encompasses a broad rapidly growing field of medicine, regenerative medicine and (bio)pharmaceutical industry that involves the manipulation and administration of cells for the treatment of disease. This field can be categorized in various ways, based on - the starting cell population, the type of cells generated in the process, the disease or organ targeted, the type of manipulation or the complexity of manipulation (e.g. basic or minimally-manipulated to highly-manipulated). Common features of all cell therapies (used as therapeutics) are requirements that source cells be identified, collected, processed, stored, transported, and administered. Each step must incorporate procedures that ensure that the integrity of the end product is maintained. Hence, approach to the production of a biopharmaceutical drug or advanced therapy medicinal product - including requirements that the entire process occur in appropriate physical environments with protocols and procedures linked to high-level quality systems. In many cases, the manipulation of human cells to produce cellular therapeutic products is, with a few exceptions, still considered an experimental therapy. Supportive reinfusion of haematopoietic stem and progenitor cells following ablative therapy ultimately aims to re-establish haematopoiesis following an initial recovery of endstage blood circulating cells to a level necessary for reducing the risk of side-effects, such as infections, bleeding or anaemia. The expanding indications of high-dose therapy in hematologic and non-hematologic malignancies are associated with an increasing request for simplification and cost reduction of routine freezing procedures. Adult mesenchymal stem/ stromal cells (MSC) are traditionally derived from bone marrow free of ethical concerns and do not form tumours, but grow more slowly and with limited differentiation potential. MSC are relatively easy to isolate and expand in culture, and due to their multipotency, paracrine effects, immunomodulatory properties and migratory behavior, are likely to provide novel therapeutic alternatives. Dendritic cells (DC) are antigen-presenting cells present in nearly all tissues. Dendritic cells present antigens and can induce immune response by activating both CD8+ and CD4+ T cells to develop a potent antitumor response. Successful reprogramming of differentiated human somatic cells into a pluripotent state may allow creation of patient- and disease-specific stem cells. The data suggest that induced pluripotent stem cells (iPS) should be considered a unique subtype of pluripotent cells. The iPS have potential to revolutionise new therapeutic approaches and regenerative medicine, as they may be derived into all three germ layers in vitro but since derived from adult cells – the research and downstream applications are not encumbered by ethical objections...

Opis (srp)

Terapije matičnim ćelijama i drugim vrstama ćelija se mogu uvrstiti u grupu novih bioterapeutika za koje se smatra da će u sledećoj dekadi značajno uvećati mogućnost izlečenja mnogih oboljenja. Uz to, ćelijske terapije ili terapije bazirane na upotrebi matičnih i drugih ćelija obuhvataju novo polje u oblasti medicine, farmacije i razvoja bioterapeutskih sredstava. Ove terapije uključuju izradu i primenu različitih tipova ćelija kao nove kategorije bioloskih lekova. #elijske terapije koje se koriste u terapeutske svrhe moraju da budu okarakterisane, prikupljene, procesovane, čuvane, transportovane i primenjene. Svaki od ovih koraka mora da obuhvati protokole koji će osigurati njihov integritet i kvalitet. Zbog toga se očekuje da se izradi i primeni ovih terapija priđe na isti način kao i proizvodnji drugih terapeutskih sredstava u farmaceutskoj industriji - kako uključujući odgovarajuće fizičko okruženje, tako i neophodne protokole i procedure obuhvaćene složenim sistemima kvaliteta. Ipak, u nizu svojih primena, ćelijske terapije koje se koriste u medicini uglavnom su još uvek okarakterisane kao eksperimentalne terapije. Transplantacija matičnih ćelija iz periferne krvi (HSC) nakon ablativnih terapija je jedna od retkih ustanovljenih kliničkih procedura koja se već duže vreme koristi sa ciljem da se uspostavi hematopoeza nakon inicijalne faze oporavka krvnih ćelija u cirkulaciji i da se uspostavi njihov fiziološki status i broj neophodan za suzbijanje infekcija, krvavljenja i anemije. Broj indikacija za primenu visokih terapijskih doza u hematološkim i drugim malignitetima je u porastu i u direktnoj je srazmeri sa potrebom za smanjenjem troškova ovakvih terapija, njihovom pristupačnošću i pojednostavljenjem rutinskih laboratorijskih procedura koje podrazumevaju zamrzavanje i čuvanje ćelija. Adultne mezenhimske matične/stromalne ćelije se, za razliku od embrionalnih matičnih ćelija bez većih etičkih dilema tradicionalno dobijaju iz kostne srži i ne formiraju tumore, ali se relativno sporo umnožavaju i sa određenim ograničenjima ulaze u proces diferencijacije. Mezenhimske ćelije se relativno lako izoluju i uzgajaju. Zahvaljujući svojoj multipotentnosti, parakrinom efektu, imunomodulatornim svojstvima i migracijskim sposobnostima, ove ćelije su u stanju da obezbede relativno nove pravce u razvoju ćelijskih terapeutika. Dendritične ćelije (DC) su antigen prezentujuće ćelije prisutne u gotovo svim tkivima. Ove ćelije prezentuju antigene na svojoj površini i mogu indukovati imunski sistem aktivirajući CD8+ i CD4+ T ćelije u okviru snažnog anti-tumorskog odgovora. Nove generacije matičnih ćelija, kao što je uspešno reprogramiranje različitih telesnih tj. somatskih ćelija u stanje pluripotentnosti bi moglo da omogući stvaranje pacijent- specifičnih ili oboljenje- specifičnih matičnih ćelija. Shodno svojim karakteristikama i ogromnom interesovanju istraživača, indukovane pluripotentne matične ćelije (iPS) imaju potencijal da dramatično utiču na nove pristupe u razvoju terapeutika pre svega u regenerativnoj medicini. Primena matičnih ćelija nudi ogroman potencijal u lečenju kako naslednih oboljenja tako i stečenih i degenerativnih oboljenja, ali idealan pristup i postupak za dobijanje ove vrste ćelija jos uvek nije otkriven. U poređenju sa nekim standardnim terapeutskim sredstvima, ćelijske terapije nose drugačije rizike, imaju veoma specifične procese proizvodnje, kontrole kvaliteta i upotrebe, kao i mnoga već aktuelna ali i anticipirana etička razmatranja...

Opis (srp)

FarmacijaFarmaceutska tehnologija / Socijalna farmacija i istraživanje farmaceutske prakse / Pharmacy - Pharmaceutical technology Datum odbrane : 15.11.2013

Jezik

srpski

Datum

2013

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 2.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 2.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Farmaceutska tehnologija i kozmetologija

stem cells, cell therapies, laboratory protocols, clinical applications, regulatory frameworks

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Farmaceutska tehnologija i kozmetologija

matićne ćelije, ćelijske terapije, laboratorijski protokoli, klinički pristupi, zakonske regulative

611.018.1 : 577.2 : 616-85 (043.3)