Naslov (srp)

Mehanizam zaštitnog dejstva arilpiperazinskih liganada za dopaminske D2 receptore u azot monoksidom i 6-hidroksidopaminom izazvanoj smrti SH-SY5Y ćelija humanog neuroblastoma : doktorska disertacija

Autor

Tovilović, Gordana I.

Doprinosi

Anđus, Pavle
Zogović, Nevena
Trajković, Vladimir
Tomić, Mirko

Opis (eng)

We investigated the protective ability of 20 novel arylpiperazine-based dopaminergic ligands against nitric oxide (NO) and dopaminergic neurotoxin 6-hydroxydopamine (6-OHDA)-mediated neurotoxicity. The most potent neuroprotective compound against NO-induced toxicity was N-{4-[2-(4-phenylpiperazin- 1-yl)-ethyl]-phenyl}-picolinamide (arylpiperazine 6a), while N-{3-[2-(4- phenyl-piperazin-1-yl)-ethyl]-phenyl}-picolinamide (arylpiperazine 6b) most effectively protected SH-SY5Y human neuron-like cells from 6-OHDA-generated oxidative injury. Arylpiperazine 6a diminished the proapoptotic action of NO donor sodium nitroprusside (SNP) by decreasing superoxide anion content, mitochondrial membrane depolarization, decline in intracellular adenozine-triphosphate (ATP) content, caspase activation and subsequent phosphatydilserine externalization/DNA fragmentation. The observed decrease of intracellular superoxide concentration was not mediated by direct O2 -∙ scavenging. Arylpiperazine 6a did not interfere with NO accumulation within the cell. The protective effect of arylpiperazine 6a in NO-induced stress was associated with activation of anti-apoptotic (Akt) and the inhibition of proapoptotic (JNK, ERK, AMPK) signaling pathways. A potential therapeutic value of the arylpiperazine 6a in neurodegenerative/neuroinflammatory diseases prevention was additionally supported by the ability of this arylpiperazine to protect SH-SY5Y neuronlike cells from macrophage-derived NO. Similarly, arylpiperazine 6b prevented 6-OHDA-induced increase in superoxide anion content, mitochondrial membrane depolarization and following apoptotic related events – caspase activation and DNA fragmentation. The stabilization of 6-OHDA-disrupted mitochondrial membrane potential by arylpiperazine 6b correlated with the decrease in intracellular superoxide anion (O2 -∙) content, suggesting that decline in O2 -∙ concentration resulted from mitohondrial membrane stabilization

Opis (srp)

U ovom radu je ispitivan uticaj 20 novosintetisanih arilpiperazinskih dopaminergičkih liganada na vijabilnost humanih SH-SY5Y neuroblastomskih ćelija tretiranih donorom azot monoksida (engl. nitric oxide, NO) natrijum nitroprusidom (engl. sodium nitroprusside, SNP) i uzročnikom oksidativnog stresa dopaminergičkim neurotoksinom 6-hidroksidopaminom (6-OHDA). Supstanca koje je pružala najjaču zaštitu od donora NO je bio N-{4-[2-(4-fenil-piperazin-1-il)-etil]-fenil}-pikolinamid (arilpiperazin 6a), dok je N-{3-[2-(4-fenil-piperazin-1-il)-etil]-fenil}-pikolinamid (arilpiperazin 6b) najefikasnije štitio humanu neuroblastomsku ćelijsku liniju SH-SY5Y od 6-OHDA. Arilpiperazin 6a je delimično sprečavao povećanje sadržaja superoksid anjon radikala, smanjenje potencijala membrane mitohondrija i unutarćelijskog sadržaja adenozin-trifosfata (ATP), aktivaciju kaspaza i sledstvenu fragmentaciju DNK koje je izazivao NO. Uočeno smanjenje unutarćelijske koncentracije superoksida nije bilo posledica direktne interakcije ispitivanog arilpiperazina sa O2 -∙, niti je supstanca 6a uticala na akumulaciju NO unutar ćelije. Arilpiperazin 6a je sprečavao inhibiciju protektivnog Akt, kao i aktivaciju proapoptotskih ERK, JNK i AMPK signalnih puteva izazvane SNP-om, ukazujući na bitnu ulogu ovih molekula u njegovom zaštitnom delovanju. Potencijalni značaj arilpiperazina 6a u sprečavanju neurodegenerativnih/neurozapaljenskih procesa posebno naglašava činjenica da je štitio neuronima slične SH-SY5Y ćelije i od citotoksičnog efekta NO-a poreklom od stimulisanih makrofaga. Slično, arilpiperazin 6b je sprečavao povećanje unutarćelijskog sadržaja superoksid anjon radikala (O2 -∙), smanjenje potencijala membrane mitohondrija posledične apoptotske događaje – aktivaciju kaspaza i fragmentaciju DNK – koje je izazivao 6-OHDA. Stabilizacija potencijala mitohondrijalne membrane pod dejstvom arilpiperazina 6b se vremenski poklapala sa smanjenjem unutarćelijskog sadržaja O2 -∙,što ukazuje da je supstanca 6b inhibirala oslobađanje superoksida iz oštećenih mitohondrija stabilizacijom potencijala njihove membrane...

Opis (srp)

Biologija - Neurobiologija / Biology - Neurobiology Datum odbrane: 28.12.2012.

Jezik

srpski

Datum

2012

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-ND 2.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Bez prerada 2.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Molekularna neurobiologija

arilpiperazini, neuroprotekcija, azot monoksid, oksidativni stres, 6-hidroksidopamin, apoptoza, autofagija, dopaminski D2 receptori

547.639:[613.8−003.8:[591.481.8:[612.811.3:611.81]] (043.3)

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Molekularna neurobiologija

arylpiperazines, neuroprotection, nitric oxide, oxidative stress, 6-hydroxydopamine, apoptosis, autophagy, dopamine D2 receptors