Naslov (srp)

Fitohemijska karakterizacija autohtonih sorti jabuka iz Srbije : doktorska disertacija

Autor

Horvacki, Nikola, 1994-

Doprinosi

Đurović, Dejan, 1972-
Andrić, Filip, 1979-
Natić, Maja, 1973-
Fotirić-Akšić, Milica, 1972-
Milojković-Opsenica, Dušanka, 1962-

Opis (eng)

Predmet ove disertacije je fitohemijski sastav autohtonih i odomaćenih sorti jabuke (Malusdomestica Borkh.) sa teritorije Republike Srbije. Radi poređenja ispitane su i alohtone sorte –komercijalne internacionalne standardne sorte i rezistentne sorte. Ispitivani uzorci su prikupljeni saistog lokaliteta. Ispitivani su plod (razdvojen na mezokarp i pokožicu) i list. Analizirani fitohemijskiparametri (sadržaj šećera, organskih kiselina i elemenata, kao i ispitivanje sadržaja i profila fenolnihjedinjenja) su razmotreni u cilju isticanja pozitivnih osobina autohtonih sorti i postavljanja temeljaza dalje studije. Takođe su optimizovane neke od upotrebljenih analitičkih metoda.Pojedinačna jedinjenja su kvantifikovana primenom HPAEC-PAD, HPAEC-CD, ICP-OES, ICPQMSi UHPLC-DAD MS/MS metoda. Fenolni profil je ispitivan kod mezokarpa odabranihuzoraka, primenom tečne hromatografije spregnute masenom spektrometrijom, LTQ OrbiTrap XLMS sistemom. Primenom bioautografije ispitana je antimikrobna aktivnost ekstrakata mezokarpa,pokožice i lista jabuke. Zatim je razdvajanje odabranih ekstrakata ponovljeno da bi ekstrakti bilifrakcionisani ekstrakcijom iz zona definisanih prema antimikrobnoj aktivnosti na razvijenoj TLCploči. Detaljna karakterizacija jedinjenja u dobijenim frakcijama je obavljena primenom UHPLCQToF MS tehnike.Rezultati kvantifikacije sadržaja saharida i organskih kiselina u mezokarpu ukazuju da pojedineautohtone sorte mogu da nađu sličnu primenu kao i standardne desertne sorte. Analiza sadržajaelemenata ne ukazuje njihov uticaj u razdvajanju uzoraka po sortama, ali postoje razlike prema tiputkiva. U poređenju sa ispitivanim standardnim i rezistentnim sortama, kod autohtonih sorti u većojkoličini su prisutni floretin, florizin, 5-O-kofeoilkininska kiselina, kamferol, i p-kumarinskakiselina. Primetan je i veći sadržaj ukupnih fenola i veća antioksidativna aktivnost kod autohtonihsorti. Metanolni ekstrakti pokožice i lista su pokazali antimikrobnu aktivnosti na ispitivanimsojevima bakterija (Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Bacillus subtillis i Erwiniaamylovora), pri čemu je u inhibicionim zonama ustanovljeno prisustvo triterpenoida, kumaroil- ikefeoilkininskih kiselina i njihovih metil- derivata, kvercetina i njegovih glikozida, floretina injegovih glikozida, kao i acilovanih derivata floretina, koji su prvi put opisani u listu i plodu jabuke.

Opis (srp)

The subjects of this study was the phytochemical content of autochthonous and nostrificated applecultivars (Malus domestica Borkh.) from the territory of Serbia. For comparison, commercialinternational standard cultivars and resistant apple cultivars were also analysed. All samples wereobtained from the same locality, fruits (separated into mesocarp and peel) and leaves were analysed.The evaluated phytochemical parameters (sugar, organic acid, element, and phenolic content) wereassessed with the aim to express the positive properties of autochthonous apple cultivars and tocreate a foundation for further studies. Also, some of the used analytical methods were optimised.Quantification of individual compounds was performed with HPAEC-PAD, HPAEC-CD, ICPOES,ICP-QMS and UHPLC-DAD MS/MS methods. Phenolic profile in mesocarp of selectedcultivars was obtained by the usage of high-performance liquid chromatography coupled with massspectrometry, with LTQ OrbiTrap XL MS system. Antimicrobial activity in mesocarp, peel, andleaves was assessed with the employment of bioautography. The separation of selected extracts wasrepeated to fractionate the extracts correspondingly to the delineated inhibition zones on the TLCplate. Detailed characterisation of the compounds present in the fractions was performed with theusage of UHPLC QToF MS system.Obtained results of sugars and organic acid quantification in mesocarp are implying that someautochthonous cultivars have potential to be used in the same manner as commercial dessert applecultivars. The analysis of elemental content does not indicate their influence on separation ofsamples by variety, although there are differences dependent on the tissue type. Phloretin, phlorizin,5-O-caffeoylquinic acid, kaempferol, and p-coumaric acid are present in significantly higher levelsin the autochthonous cultivars, in comparison to the examined standard and resistant cultivars.Higher total phenolic content and antioxidant activity was also determined in autochthonouscultivars. Obtained results of Peel and leaf extracts have shown antimicrobial activity against theinvestigated bacteria strains (Escherichia coli, Staphylococcus aureus, Bacillus subtillis andErwinia amylovora). In the growth-inhibition zones presence of triterpenoids, coumaoyl-, andcoffeoylquinnic acids, their glycosides, and phloretin glycosides and acylated derivatives wasdetermined. Some acylated phloretin derivatives were described for the first time in apple leaves.

Opis (srp)

Hemija - Analitička hemija / Chemistry - Analytical Chemistry Datum odbrane: 09.05.2025.

Jezik

srpski

Datum

2025

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC-SA 3.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno - Deliti pod istim uslovima 3.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Hemijske metode analize

Apple; autochthonous cultivars; Bioautography; UHPLC-LTQ OrbiTrap XL; UHPLCDAD MS/MS; Ion-chromatography

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Hemijske metode analize

Jabuka; Autohtone sorte; Bioauografija; Tečna hromatografija spregnuta sa masenom spektrometrijom; Jonska hromatografija