Naslov (srp)

Medonosna pčela (Apis mellifera) kao bioindikator zagađenja toksičnim metalima na teritoriji Srbije : doktorska disertacija

Autor

Zarić, Nenad M., 1982-

Doprinosi

Stanisavljević, Ljubiša, 1969-
Gržetić, Ivan, 1952-
Krpo-Ćetković, Jasmina, 1961-
Jovančićević, Branimir, 1962-
Stanisavljević, Ljubiša, 1969-
Gržetić, Ivan, 1952-

Opis (srp)

Povećanje broja stanovnika na Zemlji neminovno dovodi i do povećanja antropogenog zagađenja. Metali se smatraju jednim od najopasnijih zagađivača današnjice, posebno zbog toga što mnogi od njih ne podležu biodegradaciji. Uzimajući ovo u obzir, neophodno je pronaći metode za njihovo praćenje u životnoj sredini koje su jeftinije, pokrivaju veća područja i daju brže rezultate. Jedna od alternativa klasičnim tehnikama merenja jeste upotreba bioindikatorskih organizama. U ovom radu korišćena je medonosna pčela (Apis mellifera L.) kao bioindikator zagađenja toksičnim metalima na teritoriji Srbije. U telima medonosnih pčela sakupljenih iz pčelinjaka u Beogradu, Kostolcu i Mesiću tokom dva meseca (jul i septembar) 2014. godine analizirani su Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Na, Ni, Pb, Sr i Zn. U telima pčela uzorkovanih u Pančevu i Vršcu tokom septembra 2013. godine, jula i septembra 2014. i jula i septembra 2015. godine analizirani su Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Na, Ni, Sr i Zn. Pčele su uzorkovane u ovom periodu jer je njihova aktivnost usko vezana za vremenske prilike, a ovа dva meseca predstavljaju vrhunac te aktivnosti. Isti metali su analizirani i u uzorcima zemljišta uzetih u blizini pčelinjaka u Pančevu i Vršcu. Za određivanje koncentracije ovih metala korišćena je optička emisiona spektrometrija sa induktivno spregnutom plazmom (ICP-OES). Dvosmerna ANOVA je pokazala da postoje statistički značajne razlike između koncentracija pojedinih metala u Beogradu, Kostolcu i Mesiću. Značajne razlike između bar dve lokacije ustanovljene su za Al, Ba, Cr, Cu, Fe, Li i Ni. Korišćenjem analize glavnih komponenti (PCA), klasterske analize (CA) i ANOVA-e, ustanovljeno je da povećane koncentracije Al, Fe i Cr u okolini Kostolca potiču iz termoelektrana „Kostolac A i B“ i vi pripadajućeg pepelišta...

Opis (srp)

Ekologija - Zaštita životne sredine / Ecology - Environmental protection Datum odbrane: 21.12.2017.

Opis (eng)

The increase of the human population on Earth has led to the increase of anthropogenic pollution. Toxic metals are considered one of the most dangerous pollutants because many of them are not biodegradable. With this in mind, it is important to find monitoring methods that cost less, cover bigger areas and give faster results. An alternative to classical monitoring techniques is the use of bioindicators. For the purposes of this study, honeybees (Apis mellifera L.) were used as bioindicators of toxic metal pollution in Serbia. One set of samples were adult honeybees collected during two sampling periods (July and September) in 2014 from apiaries located in Belgrade, Kostolac, and Mesić. Analyzed metals in these samples were Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Li, Mn, Na, Ni, Pb, Sr, and Zn. Another set of samples were honeybees from apiaries located in Pančevo and Vršac that were sampled during September 2013, July and September 2014, and July and September 2015. The bees were sampled during these two months because they represent the peak of bee activity. Metals analyzed in these samples were Al, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Mn, Na, Ni, Sr, and Zn. The same metals were analyzed in soil samples taken from Pančevo and Vršac in the vicinity of apiaries. For the quantification of analyzed metals, inductively coupled plasma – optical emission spectrometry (ICP-OES) was used. The two-way ANOVA showed that there are statistically significant differences between some of the analyzed metals in Belgrade, Kostolac, and Mesić. Significant differences between at least two of the locations were found for Al, Ba, Cr, Cu, Fe, Li, and Ni. Using principal component anlasys (PCA), cluster analysis, and ANOVA, it was determined that higher concentrations of Al, Fe, and Cr in Kostolac originate from thermal ix power plants “Kostolac A and B” and the accompanying ash disposal site...

Jezik

srpski

Datum

2017

Licenca

Ovo delo je licencirano pod uslovima licence
Creative Commons CC BY-NC 2.0 AT - Creative Commons Autorstvo - Nekomercijalno 2.0 Austria License.

http://creativecommons.org/licenses/by-nc/2.0/at/legalcode

Predmet

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Zagađenje životne sredine štetnim materijama

monitoring, medonosna pčela, biomonitoring, bioindikatori, toksični metali, zagađenje

638.12:[504.5:546.3](043.3)

OSNO - Opšta sistematizacija naučnih oblasti, Zagađenje životne sredine štetnim materijama

monitoring, honeybee, biomonitoring, bioindicator, toxic metals, pollution